Tekst: Manon Kluten, foto’s: Jeremy van Beek, illustraties: Jelma van Beek-Norbruis
Toen Jelma van Beek – Norbruis drie jaar geleden begon met haar Instagramaccount Hoogsensitief leven, had ze nooit verwacht dat ze in die tijd maar liefst zo’n 70.000 volgers zou krijgen. En dat het maken van illustraties over haar hoogsensitiviteit haar broodwinning werd. Waarin haar succes zit? Herkenbaarheid, authenticiteit én humor.
‘Bijna zes jaar geleden startte ik als zelfstandig grafisch vormgever voor mijn eigen bedrijf Jelma Design. Ik zat toen nog op school en maakte af en toe bijvoorbeeld flyers, magazine covers en logo’s. Na mijn opleiding kwam ik in loondienst bij een reclamebureau. Daarnaast maakte ik thuis in opdracht familieportretjes in cartoonachtige stijl. Die portretjes zette ik ook op Instagram en ik merkte dat mensen me steeds beter wisten te vinden en portretjes bij me bestelden. Ook begon ik strips te tekenen. Die kwamen toen nog voornamelijk voort uit frustraties over ervaringen die ik had met school, stage en werk. Ik voelde dat ik heel veel inspiratie had en daar iets mee moest doen. Zo werd tekenen mijn uitlaatklep.”
Niet lekker
Die frustraties hadden alles te maken met onbegrip van onder andere docenten en leidinggevenden. Want het gebeurde geregeld dat Jelma zich ziek voelde terwijl er geen directe medische oorzaak voor was. Jelma: “Ook op school was ik vaak niet lekker. Als klasgenoten dan vroegen wat ik had, kon ik daar geen antwoord op geven. Behalve dan misschien dat ik spastische darmen had. Maar dat hebben wel meer mensen en dan ben je niet per se ziek. Ik merkte wel dat als ik slecht had geslapen, en dat gebeurde vaak, ik in de ochtend altijd zwaar misselijk was. Kwam daar nog stress bij, dan kreeg ik buikpijn, hoofdpijn en vaak migraine. Ik wist nooit waarom ik daar last van had en uit de vele onderzoeken in ziekenhuizen, kwam ook niks. Het enige dat ik wist, was dat als ik me mentaal goed voelde, ik me lichamelijk beter voelde. Mensen op school of het werk snapten dat niet. Regelmatig hoorde ik dan ook dat ik een apart geval was.”
‘Vroeger voelde ik me vaak een buitenbeentje’
Niet serieus
Pas later kwam Jelma erachter dat ze hoogsensitief is en nóg later dat haar klachten daarmee te maken hadden. Die connectie had ze zelf nog niet gelegd en kwam er pas na een bezoek aan een psycholoog waar ze door een bedrijfsarts naartoe was gestuurd. Jelma: “Die zei dat de klachten daaraan gelinkt konden zijn of dat ze er in ieder geval door konden worden versterkt. Als je bent geboren met een gevoeliger zenuwstelsel, is het ook niet gek dat je sneller buikpijn of hoofdpijn krijgt in stresssituaties. Mijn buik is bijvoorbeeld echt mijn zwakke plek. Als ik stress heb, dan word ik misselijk en moet ik vaak zelfs overgeven. Het is goed dat mijn buik aangeeft waar mijn grenzen zijn, maar vaak is dat wel lastig in een wereld waar van alles van je wordt verwacht. Bij het bureau waar ik werkte, vonden ze het bijvoorbeeld maar gek dat ik parttime wilde werken. Ik wilde 24 uur werken, maar het werden er 32. Gewoon omdat ik qua energie niet een volledige werkweek aankan. Dan ben ik gewoon echt vaker ziek en ben ik niet meer mezelf. Maar liefst wilde mijn baas dat ik fulltime zou komen. ‘Je hebt toch geen kind?’, werd dan gezegd. Daar kon ik dan echt geïrriteerd over zijn. Dat niet werd geaccepteerd dat ik niet altijd honderd procent in mijn energie zit. Ik heb mijn hoogsensitiviteit aangekaart op mijn werk, maar dat werd niet heel serieus genomen.”
Opluchting
Uiteindelijk werd Jelma’s contract in 2019 na twee jaar werken voor het bureau, niet verlengd. Dat was dubbel, want Jelma had net een huis gekocht en een vakantie geboekt. Bovendien had ze ook leuke collega’s en leuk werk. Aan de andere kant was er ook opluchting. Jelma: “Wilde ik eigenlijk wel in loondienst blijven werken? Ik wilde altijd al graag ondernemer zijn. Zo werd mijn ontslag tegelijkertijd een trap onder mijn kont. Nu kon ik écht helemaal voor mezelf beginnen. En omdat ik een paar maanden een uitkering kreeg, was dat een perfect opstapje om helemaal zelfstandig aan de slag te gaan. Mijn Instagramaccount van Hoogsensitief leven bestond toen net een paar maanden. Dan maakte ik ’s avonds stripjes, gewoon op mijn gevoel en met wat humor. Er zat geen concept of idee achter. Eerst nog anoniem omdat ik het een beetje eng vond en niet wist welke reacties ik zou krijgen. Totdat ik merkte dat mensen het echt leuk vonden en me begonnen te volgen. Zonder dat ik moeite deed om vindbaar te zijn. Vanaf toen ging het ineens heel snel.”
‘Dat ik telkens zoveel geluksmomentjes heb, daar ben ik heel blij mee’
Sneeuwbaleffect
En het blijft snel gaan. Want er komen in snel tempo steeds meer volgers bij op haar Instagramaccount. Zonder dat ze er eigenlijk echt iets voor doet, behalve mooi getekende en herkenbare posts plaatsen. Zelfs tijdens haar zwangerschapsverlof -Jelma beviel afgelopen mei van zoontje Mika- kwamen er nog 20.000 volgers bij. Jelma: “Het is een soort sneeuwbaleffect. Mensen delen mijn stripjes heel vaak. Ik denk dat ze aanspreken omdat ze heel authentiek zijn. Ik teken alleen over mijn leven, het komt echt uit mijzelf. Plus ze zijn simpel en vrolijk. En dankzij de humor die er meestal in zit, kunnen ze hun eigen hoogsensitiviteit wat luchtiger bekijken. Ik merk dat HSP’s soms wat zwaar of negatief over hun gevoeligheid kunnen denken. En soms helpen mijn tekeningen om dat zwaardere gevoel te relativeren. Dat is ook wat ik wel terugkrijg van volgers. Ze kunnen door de stripjes op een andere manier naar hun gevoeligheid kijken. Of ze sturen ze door aan vrienden en familie om gemakkelijk uit te kunnen leggen hoe ze zich voelen.”
Herkenbaarheid
De herkenbaarheid van de situaties die Jelma tekent, is nog een factor die het succes verklaart. Je dagenlang druk kunnen maken over iets dat iemand tegen je heeft gezegd bijvoorbeeld. Of stiekem blij zijn als een vriendin jullie afspraakje afbelt omdat je liever even alleen bent. Jelma: “Mensen ervaren door mijn stripjes dat ze niet de enige zijn met rare trekjes. Alles wat ik teken, is ook uit het leven gegrepen. Ik zal nooit iets tekenen dat ik niet zelf heb meegemaakt. Het is altijd echt. Ik ga er ook niet voor zitten en dan eens nadenken over wat ik zal tekenen. Iets komt gewoon in me op en dan moet ik het ook meteen maken. En als dat niet kan, noteer ik het direct en doe ik het later. Ik heb boven in mijn huis een mooi kantoortje, maar meestal zit ik op mijn iPad op de bank te werken en illustreren. Of in de tuin als het lekker weer is. Of soms bedenk ik iets als ik onder de douche sta of aan het koken ben. En werk ik het later uit. Dat is een heel vrije manier van werken, ja. Want ik bepaal meestal zelf wanneer ik wat doe. Dag in dag uit altijd maar aanstaan zoals ik vroeger moest doen, is toch niet echt voor mij weggelegd.”
Superflexibel
Dankzij het online succes is Jelma bij steeds meer mensen en bedrijven bekend geworden. En genereert ze passief inkomen door de verkoop van haar drie boekjes met illustraties. Daardoor is ze zoals ze zelf zegt, in de luxepositie om zelf te kiezen welk werk ze wél en niet wil doen. Jelma: “Ik hoef niet fulltime te werken en ben echt selectief in waar ik mijn energie aan besteed en welke opdrachten ik aanneem. Ik doe bijna niks meer dat mij energie kost of wat ik niet leuk vind. Ook om nog zoveel mogelijk van de babyfase van Mika te kunnen genieten. Voor mijn zwangerschapsverlof had ik fulltime werkweken, maar dat vond ik echt niet fijn. Werken met Mika erbij, gaat trouwens heel goed. Mensen hadden me gewaarschuwd dat je niet met een baby kunt werken, maar dat ligt er natuurlijk maar aan welk werk je doet en hoe je kind is. Ik ben superflexibel qua werk en Mika is een heel rustige baby. Dus als hij mij nodig heeft, kan ik hem de volle aandacht geven. Ik vind het juist fijn als ik hem de hele dag bij me heb. Het enige verschil met vroeger is dat ik toen alles in een energieflow kon doen. Dus als ik me niet zo goed voelde, deed ik werk gewoon later. Dat gaat nu niet meer, en dat kan soms pittig zijn.”
Buitenbeentje
Toch zit haar hoogsensitiviteit haar niet in de weg. Niet in haar privéleven en ook niet als het over haar werk gaat. Het is juist dankzij haar gevoeligheid dat ze zo succesvol is geworden. Al kan ze zich soms nog wel eens langer dan nodig druk maken over bijvoorbeeld een vervelende comment die ze krijgt. Jelma: “Dat trek ik me dan toch persoonlijk aan. Dan word ik wel eens moe van mezelf, haha! Vroeger heb ik mijn grotere gevoeligheid ook wel vervloekt. Zonder overigens dat ik wist dat ik me daardoor anders dan anderen voelde. Ik voelde me vaak een buitenbeentje en snapte niet waarom ik zo snel overprikkeld was op school en hoe ik daarmee om moest gaan. En waarom ik niet gewoon zoals anderen veertig uur per week kon werken. Maar nu zie ik vooral de mooie kanten van mijn gevoeligheid. Ik ben creatief, een beelddenker, ik ben empathisch… Allemaal kwaliteiten die erg van pas komen in mijn werk. En ook in mijn privéleven heb ik bijvoorbeeld het voordeel dat ik heel erg van kleine dingen kan genieten. Kleine geluksmomentjes noem ik ze. Als ik bijvoorbeeld met mijn man Jeremy, die niet hoogsensitief is, hier in de buurt langs een brugje loop, vind ik dat iedere keer opnieuw weer even prachtig. Ik maak dan elke keer opnieuw foto’s. Terwijl Jeremy dat niet snapt omdat ik toch al duizend foto’s van datzelfde brugje heb (lacht). Maar ik ben ieder keer opnieuw blij met zoveel geluksmomentjes in mijn leven.”
Kijk op www.jelmadesign.com of op www.instagram.com/hoogsensitiefleven
Meer lezen?