HSP’s en ongezonde liefdesrelaties

Tekst: Erna Snellen

De juiste partner vinden is voor veel mensen een uitdaging, maar voor HSP’s meestal nóg iets ingewikkelder. Omdat ze vaker gericht zijn op de ander en wat die nodig heeft, vergeten ze zichzelf al eens. Herkenbaar? Het kan anders, weet coach en therapeute Erna Snellen die vooral werkt met HSP’s.

Natuurlijk, niet elke HSP heeft moeite met het vinden van de ware. En er zijn ontelbaar veel hoogsensitieve mannen en vrouwen die al jaren zielsgelukkig in de liefde zijn. Toch zijn er bepaalde dynamieken die het liefdesleven van hoogsensitieve vrouwen en mannen wat moeilijker kunnen maken. Als HSP heb je een aantal unieke en zeer waardevolle kwaliteiten en eigenschappen. Je voelt veel, kunt diep nadenken en goed luisteren. Dat maakt van jou een perfecte helper. Je hebt bovendien harder werkende spiegelneuronen in vergelijking met niet-hoogsensitieve mensen, wat maakt dat je snel en gemakkelijk aanvoelt wat iemand voelt en nodig heeft. De keerzijde hiervan is dat je als HSP in de liefde soms verkeerde keuzes maakt. En terecht kunt komen in ongezonde relaties met pijnlijke patronen.

Pleasen

Dat geldt zeker als je hooggevoeligheid in de kindertijd niet als kwaliteit werd erkend door je ouders. Én als jij zelf onvoldoende zicht hebt op jouw kwaliteiten, valkuilen en schaduwkanten. Veel HSP’s hebben een lage eigenwaarde en slecht zelfbeeld. Dat kan zich uiten in weinig zelfvertrouwen, psychische problemen, onvervulde behoeftes, innerlijke leegte en onverwerkte emoties. Daardoor ben je vaak extra gericht op de ander. Door problemen en tekorten aan bijvoorbeeld liefde, erkenning en aandacht voor jouw emotionele behoeften in je kindertijd, voelt negatieve spanning van een partner vaak onbewust aan als ‘bekend en vertrouwd’. Je kan de ander gaan pleasen om van hem of haar wél liefde, aandacht en bevestiging te krijgen.

Door de ander te helpen, kan jij het gevoel krijgen dat je van waarde bent en betekenis hebt in het leven

Onvervulde behoeftes

Door je zo te focussen op die ander én doordat je vertrouwd bent met negatieve spanning, voel je je vaak onbewust aangetrokken tot partners die bijvoorbeeld veel problemen en/of hulp nodig hebben. Ook zij hebben onvervulde behoeftes en onverwerkte emoties, maar nemen ook negatieve spanning mee in de relatie die meestal pas na een tijdje duidelijker voelbaar wordt. Door hem of haar te helpen, kan jij het gevoel krijgen dat je van waarde bent en betekenis hebt in het leven. Maar dit patroon ondermijnt net de gelijkwaardigheid in jullie relatie. Jouw lage eigenwaarde zorgt ervoor dat je graag veel bevestiging en waardering krijgt, iets wat bijvoorbeeld narcistische partners erg goed kunnen geven. Of in ieder geval tijdelijk. 

Ware liefde

Jouw intense gevoelsleven en gebrek aan zelfvertrouwen maakt dat je aantrekkelijk bent voor dominante partners. En als HSP kun jij het op jouw beurt juist erg prettig vinden om geleid te worden, waardoor jouw gebrek aan zelfvertrouwen minder voelbaar en zichtbaar wordt. Het zijn juist die verschillen die maken dat samenzijn complementair voelt en jullie elkaar aantrekken als magneten. Jij met een aanpassingsdrang en pleasegedrag, en je partner met een persoonlijkheidsstoornis, zeer dominant gedrag, narcisme of emotionele onvolwassenheid. Door jullie onbewuste innerlijke verwondingen en tekorten, hebben jullie het gevoel dat jullie elkaars diepste pijnen kunnen oplossen en leegtes kunnen invullen. Vaak gaat dit samen met veel passie en het sterke gevoel elkaars ware liefde te zijn. Maar dit maakt het net extra lastig om het totale plaatje neutraal te blijven waarnemen.

Onopgeloste emoties

Want wat er eigenlijk gebeurt is dat jij je als HSP belangrijk voelt als je al je kwaliteiten kwijt kunt bij de ongevoelige, dominante, hulpbehoevende of narcistische partner. Terwijl hij of zij zich juist belangrijk, begrepen en gekoesterd voelt door jouw sterk empathische vermogen. Dat voelt voor jullie alle twee, vooral in het begin van de relatie, als een match made in heaven. Maar jullie bijzondere band kan zich snel ontwikkelen tot een ongezonde relatie door de onderliggende onopgeloste emoties uit het verleden en het grote verlangen naar vervullende, heelmakende liefde.

Als HSP kun je het erg prettig vinden om geleid te worden

Helpersrol 

Wat vaak voorkomt in deze relaties is dat als jij je als HSP niet gezien, gehoord en begrepen voelt door je partner. Je gaat je aanpassen, wil de ander helpen en gaat veel energie steken in het veranderen van hem of haar. Je cijfert jezelf gemakkelijk weg en stapt snel in de helpersrol. Daardoor krijg je te weinig ruimte om verbinding te maken met je eigen gevoelens en behoeftes. Je gaat de relatie ook nog eens overanalyseren waardoor je overprikkeld en uit balans raakt. 

Innerlijke conflicten

Het gevolg is dat er ongelijkwaardigheid kan ontstaan waarbij jouw eigen grenzen (die je toch al moeilijk kunt afbakenen als HSP) worden overschreden en uitgerekt, vooral door de voortdurende focus op de relatie en je partner. Je verliest steeds meer het contact met jezelf en met je eigen behoeftes en wensen. Vervolgens kunnen er dynamieken van aantrekken en afstoten ontstaan. Je neemt meer afstand omdat je te veel overprikkeld bent. Maar de passie en aantrekkingskracht blijven groot, waardoor er innerlijke conflicten ontstaan en je het moeilijk vindt om de ander los te laten.

Gezonde gelijkwaardigheid

Je bewust worden van die dynamieken, is een eerste stap om sterker in je relatie te staan. Ga geregeld na of je relatie je meer energie, plezier en vreugde oplevert dan dat ‘ie je kost. En of er tegemoet wordt gekomen aan jouw behoeftes en verlangens en of je geestelijk en fysiek in balans kunt blijven. Dat zijn de voorwaarden voor een evenwichtige, gezonde liefdesband. En bedenk vooral dat hoewel het fijn is als je alle HSP-kwaliteiten kwijt kunt bij een liefdespartner, het nóg belangrijker is dat je je gezien, gehoord, begrepen en gesteund voelt door je liefste. Zelf zoveel mogelijk uit de helpersrol blijven en innerlijke voeding en erkenning krijgen van je partner, zorgt voor gezonde gelijkwaardigheid.

Zo maak je betere liefdeskeuzes:

1. Laat in je partnerkeuze niet de aantrekkingskracht doorslaggevend zijn, maar de mate waarin voldaan wordt aan jouw innerlijke behoefte om gezien, gehoord, begrepen en erkend te worden. Kijk ook naar overeenkomsten in interesses, de manier waarop je in relaties staat en toekomstwensen en dromen. 

2. Blijf dagelijks in verbinding met je gevoel en check of er ergens stress of spanning in je lichaam is. Yoga, mediteren, de natuur ingaan, journalen of je gevoelens delen met een goede vriend(in) of coach, helpt om zelfbewuster te worden en in balans te blijven.

3. Bovenstaande methodes kun je ook inzetten als je overprikkeld bent om je emoties weer te reguleren en innerlijk tot rust te komen. Lief en positief voor jezelf zijn en jezelf niet afwijzen, maakt het effect nog krachtiger.

4. Je eigen behoeftes kennen en die centraal stellen én bespreken in de (beginnende) relatie, zorgt ervoor dat jouw innerlijke wensen worden ingevuld én voorkomt dat je uit balans raakt in je relatie.

5. De balans tussen geven en nemen hoeft niet op een weegschaaltje gewogen te worden, maar blijf oog houden voor voldoende gelijkwaardigheid en evenwicht. Zo voorkom je dat je wordt leeggezogen en zorg je dat je zelf ook opgeladen wordt in je relatie.

6. Je eigen grenzen kennen, ze concreet aangeven aan je partner en ze blijven bewaken, is essentieel. Als de ander jouw grenzen niet kan respecteren, is het goed om je af te vragen of dit wel de meest passende partner is voor jou.

Meer info over coach Erna Snellen op www.liefdespijn.nl.

Meer lezen?