‘Mijn ambitie is niet meer promotie met hoog salaris en een auto’

 Erwin (46) is afgestudeerd bedrijfseconoom en besloot na jaren werkzaam te zijn geweest in de financiële wereld, het roer om te gooien. Zijn hoogsensitiviteit was daar een belangrijke aanleiding voor.

‘Op een druilerige decemberdag in 2011 zat ik te zoeken op Google. Daar moest ik kunnen vinden wat er met mijn zoon van amper twee jaar oud aan de hand was, want al vanaf zijn geboorte was Mauro geen standaard baby. 
‘Wanneer gaat hij nou eindelijk lopen?’, was in de ogen van vrienden te lezen. 
‘Echt waar, lust hij dat niet?’, hoorden we regelmatig. 
‘Hij vertoont wel wat autistische trekjes’, was de goedbedoelde diagnose meer dan eens. 
Je gaat dan toch aan je kind en jezelf twijfelen om vervolgens te gaan zoeken naar zekerheid. Wie is mijn zoontje eigenlijk? De angst nam het bijna over: ik vond op internet syndromen waar ik nog nooit van gehoord had. De meest heftige aandoeningen kwam ik tegen. Totdat ik mijn beste hit ooit via de zoekmachine deed. Daar stond het: het hoogsensitieve kind. Een boek, geschreven door Elaine N. Aron. Alles paste precies in elkaar toen ik het aan het lezen was. Tijd nodig hebben om nieuwe ervaringen te verwerken, moeite hebben met in slaap komen, heel gevoelig zijn voor pijn, eerst kijken of iets veilig is, slecht tegen harde geluiden kunnen. Zo maar wat voorbeelden uit de dagelijkse praktijk die zij beschreef in dit boek. Dat is het dus. Mijn zoon ‘heeft’ dus toch iets en dat heet hoogsensitiviteit.

Niet zeuren, hard zijn voor jezelf

Nu, ruim acht jaar later, neemt de angst het nog maar zelden over. Het hebben van duidelijkheid is fijn. Weten wat kan en wat beter vermeden kan worden, is prettig. Mauro heeft geen hoogsensiviteit, hij ís hoogsensitief. En, het zal je misschien niet verbazen, ik als vader blijk dat ook te zijn. Wij hebben geen stoornis of afwijking. Wij horen alleen bij een groep, bestaande uit de twintig procent meest sensitieve mensen die er zijn. Eén op de vijf deelt de bijbehorende kenmerken in hoge mate. Deze groep van meest sensitieve mensen vormt een minderheid in onze maatschappij. En minderheden worden geacht, volgens goed democratisch gebruik, zich te houden aan de normen van de groep als geheel. Dat valt niet altijd mee. Zeker niet als je beseft dat heel sensitieve mensen nu eenmaal van nature niet makkelijk op de voorgrond treden, als het allemaal te snel of niet de goede kant op gaat. We gaan vaak prima op in de massa, willen er namelijk best graag bij horen, conformeren ons ogenschijnlijk makkelijk aan de normen die de grote groep bepaald heeft. Maar de realiteit is vele malen lastiger. Ik heb dat zwijgzaam opgaan in de verwachtingen van de groep met al mijn kennis van nu, te lang gedaan en ook te ver doorgevoerd. Als kind kreeg ik vaak te horen dat je met hard werken heel veel kunt bereiken. Niet zeuren, hard zijn voor jezelf en niet opgeven. Altijd doorgaan. Dat was wat ik meekreeg thuis. Het heeft mij veel gebracht zoals een goede opleiding, mooie banen en volop carrièrekansen. Maar het maakte ook dat ik heel ver van mijn eigen persoonlijkheid kwam af te staan. Hoe kon het zo ver komen? En belangrijker: hoe kon ik dat veranderen?

Ineens gevoelig gaan zitten doen

Na mijn studie economie koos ik voor een grote, internationale werkomgeving waarin ik goed mee kon door mijn aanpassingsvermogen, discipline en arbeidsethos. Steeds maar weer promotie, maar ook steeds meer verantwoordelijkheden en stress. Niet zeuren, je krijgt er toch geweldig voor betaald? Opgeven is geen optie! Je voelt je over een tijdje vast beter. In die molen heb ik het jaren kunnen volhouden. En had ik mijn zoon niet gekregen, wie weet tot op de dag van vandaag. Maar gelukkig werd alles anders na die Googlehit in 2011. De sleutel vormde het begrip hoogsensitiviteit, maar ik was zo ver verwijderd van mijn basis dat ik niet wist hoe daar te komen. Ik had op dat moment een baan als financieel directeur in een zeer commerciële werkomgeving, waar mijn collega’s geen boodschap hadden aan een baas die ‘ineens gevoelig gaat zitten doen’. Totdat ik zo in tweestrijd met mijzelf was beland, dat ik volledig vast kwam te zitten en geen andere oplossing zag dan die baan op te zeggen. Zelden heb ik mij zo opgelucht gevoeld als op dat moment! Mijn vrouw had toen al een prima baan, we hebben twee jonge kinderen die best wat meer aandacht verdienden, dit had ik veel eerder moeten doen. 

Knopen langzaam ontwarren

Tegelijkertijd voelde ik ook mijn immense vermoeidheid en de slechte conditie waarin ik verkeerde, mij afvragend hoe het zo ver heeft kunnen komen. Er was duidelijk veel werk te doen om daar verbetering in te krijgen en niet terug te vallen in oude patronen. Door het lezen van nog meer boeken en online artikelen over mijn hoogsensitieve karakter kon ik de knopen in mijn hoofd, buik en schouders langzaamaan ontwarren. Als je jezelf in de kantoorjungle hebt aangeleerd om je extravert te gedragen, omdat daardoor die promotie sneller binnen handbereik komt en dat gedrag wordt beloond, dan ga je vanzelf geloven dat je extravert bent. Als je jezelf hebt aangeleerd dat het best kan om na een drukke werkdag, de kroeg in te duiken tot diep in nacht en dat ook graag elke zaterdag nog eens dunnetjes overdoet, dan ga je vanzelf geloven dat je een geweldig leven leidt. Tenminste als je jezelf spiegelt aan de normen van onze wereld. Dat leven had diepe sporen achtergelaten, zowel fysiek en mentaal. Ik ben die patronen gaan doorbreken door structuur aan te brengen met rustmomenten, door meer nee te zeggen, en door afscheid te nemen van de klassieke idealen zoals status, geld en macht. Ik ben parttime gaan werken, in eerste instantie als HBO-docent op mijn vakgebied maar die werkomgeving paste mij onvoldoende. Sinds twee jaar werk ik in het sociale domein, zet ik mij in voor ouderen die door bijvoorbeeld Alzheimer een geïsoleerd bestaan leiden en door mijn hulp weer hun huis uit kunnen. Mijn overige tijd besteed ik aan ons huishouden en onze twee kinderen. Het maakt dat ik mijn hoogsensitieve karakter heb kunnen gebruiken om waardevol te zijn voor anderen, in plaats van het te negeren in mijn halsstarrige streven naar hogere maatschappelijk status en aanzien. Kunnen luisteren naar anderen, jezelf kunnen verplaatsen in anderen, goed kunnen aanvoelen waar iemand behoefte aan heeft. Allemaal mede mogelijk gemaakt door een hoogsensitief karakter. 

Hoor ik er nog wel bij?

Eind goed, al goed, zou je zeggen. Toch gaat dat niet helemaal op. Soms is er dat onbestemde gevoel. Een gevoel dat ik als man er niet helemaal (meer) bij hoor. Klopt dat? Legt de buitenwereld mij dat op? Of is dat mijn eigen idee? Mijn gedachten malen daarover, iedere gevoelige persoon zal dat malen herkennen. Ik ben als man ondervertegenwoordigd in het sociale werk dat ik doe. Ben in de minderheid op het schoolplein of langs het hockeyveld bij de training van mijn dochter. Voel geregeld de behoefte om net iets meer uitleg te geven waarom ik dit als man en vader op deze manier doe en niet fulltime werk ‘zoals het hoort’. Is het inderdaad zo dat we onze moderne maatschappij nog altijd zodanig hebben ingericht, dat hoogsensitiviteit er niet echt toe doet? En dat als er over gesproken of geschreven wordt, het vooral iets lijkt te zijn voor vrouwen? 

Wat het dan ook is, we gaan in ieder geval de goede kant op! We nemen steeds meer afscheid van traditionele rollenpatronen. Steeds meer mannen zien in dat het hebben van ambities niet perse betekent, dat je nog meer energie steekt in het bereiken van die promotie met dito salaris en auto. Je kunt ook prima ambities hebben die leiden tot persoonlijke groei buiten je werkkring, ook al gaan die ten koste van een promotie op werk. Of ambities hebben binnen een ander type werkkring waar je, ook als man, je typerende hsp-talenten kunt inzetten.

Hoogsensitieve personen spelen in deze trend van zich veranderende patronen een essentiële rol. Openminded zijn, empathisch vermogen hebben, observeren zonder oordelen en mensen verbinden, zijn talenten die deze trend nog meer gaan helpen doorzetten. Nu nog de moed om ermee in de spotlights te treden. Ik hoop met dit artikel een mooie aanzet te hebben gegeven daarvoor!’

Lees ook de recensie van het boek:‘Hoogsensitieve mannen’ van Tom Falkenstein.

Meer lezen?